Opstina Vladicin Han

VLADIČIN HAN

Kulturne vrednosti

Verzija za štampu

Kulturne vrednosti Vladičinog Hana zasnivaju se na lokalnom kulturnom nasleđu i tradiciji Južne Srbije.

Crkve i manastiri

Manastir „Bogorodičino uspenje“se nalazi u selu Mrtvica, 14 kilometara od Vladičinog Hana, na izlazu iz Grdeličke klisure. Smešten je na platou jedva širem od samog manastira sa kojeg se pruža veličanstven i nezaboravan pogled na okolinu. Građevina je neobična zbog raznolikosti oblika i graditeljskih faza. Prema predanju, temelji manastira postavljeni su krajem petog ili početkom šestog veka. Unutrašnjost je oslikana u vizantijskom stilu.

Manastir Sveti Ilija,nalazi se u selu Kacapun na teritoriji opštine Vladičin Han. Manastir su izgradili Nemanjići jer se nalazio na putu za Hilandar.

Izgrađen je u 13. veku na temeljima starog manastira. Manastirska crkva zidana je od grubo tesanih kamenih blokova, lepljenih blatom i zato predstavlja spomenik kulture i duhovnosti od izuzetnog značaja. Freske u manastiru, prvi put su oslikane u 16. veku, vizantijskim ikonopisom.

Prema predanju, u manastiru su živela tri kaluđera na čelu sa igumanom Simeonom. Iguman je 1809.g. lokalne Srbe podigao na ustanak. Mehmed paša je ugušio ustanak, ustanike i igumana obesio ispred manastira, kaluđere rasterao a manastir zatvorio. Mnoštvo knjiga odneo je u Vranje što govori o njegovom značaju kao kulturnom sedištu Srba u to vreme.

U jednom vremenskom periodu, koji nije tačno utvrđen, na crkvu se obrušilo obližnje brdo, pa je tako manastir bio zatrpan ispod zemlje, pretpostavlja se najmanje 100 godina. Manastir je otkrilo krdo stoke koje je paslo u okolini i od tada manastir u Kacapunu ponovo postaje veliko svetilište.

Uz sam manastirski kompleks protiče potok čiste planinske vode (Toplica),koji se uliva u Lepeničku reku. U okolini manastira Svetog proroka Ilije u Kacapunu, nalaze se nekoliko lekovitih izvora. Putevi do izvora su pristupačni i bogati prirodnim lepotama.

Hram Svetog Hristovog Preobraženjanalazi se u selu Stubal, 9 kilometara od Vladičinog Hana.

Za hram se vezuju brojne legende.

Prema jednom predanju, hram potiče s kraja 14. veka i zadužbina je Kraljevića Marka, koji je s obližnjeg brda 3 puta bacao topuz da bi odredio gde treba da sagradi crkvu i sva 3 puta je pao na isto mesto, u vrh brda a potom bi se otkotrljao u podnožje. Marko je više puta počinjao da gradi hram u podnožju, ali sve što bi majstori izgradili po danu, anđeli bi noću preneli na vrh brda, gde je topuz prvobitno padao. Marko je tada odlučio da izgradi crkvu na brdu gde i dan stoji. Jedne noći, na tom mestu ukazao se Isus Hrist, po čemu je hram dobio ime.

Isposnička crkva Svete Petkese nalazi u selu Lepenica, 8 kilometara od Vladičinog Hana.

Crkva je u narodu poznata i kao „Latinska crkva“ zbog oltara koji je neuobičajeno okrenut prema zapadu.

Crkva je, u suštini, delo prirode, a ne građevina koju je napravio čovek. To je stena sa dva otvora. U jednom otvoru je izvor vode za koje se veruje da leči glavobolju i vid. U drugom otvoru je deo za paljenje sveća.

Prema narodnom predanju, ovakve isposničke bogomolje postojale su na ovim prostorima i pre dolaska Slovena, što znači da datiraju iz ranog srednjeg veka.

Hram Sv. Kneza Lazara i svih srpskih mučenika i novomučenikase nalazi u samom gradskom jezgru Vladičinog Hana, na izuzetno atraktivnoj lokaciji, mestu zvanom „Čučuljke“. Posvećen je Svetom Velikomučeniku kosovskom knezu Lazaru i svima onima koji su život položili za svoje bližnje.

Temelji hrama postavljeni su 1997. g. a osvećeni 2001. godine. Na osvećenju temelja prisustvovao je lično NJegova svetost Patrijarh srpski gospodin g. Pavle. Izgradnja je nastavljena 2006. godine. Krst na glavnoj kupoli postavljen je 2008. g. čime je Hram otvoren za vernike i vršenje bogosluženja.

Ikonostas unutar hrama je poklon manastira Sv. Prohor Pčinjski. Ikonostas je izuzetno dobro očuvan, ukrašen duborezom i ikonama. Star je preko 30 godina.

Grad Vladičin Han

Gvozdeni most,zaštitni znak Vladičinog Hana, izgradili su srpski, austrijski i italijanski inženjeri i radnici 1910. godine.

Most spaja levu i desnu obalu Južne Morave i omiljeno je mesto za snimanje turističkih fotografija.

Park oslobođenja s Krstomje mesto okupljanja u vreme crkvenih praznika, kao što su Badnji dan i Vidovdan kada se seče slavski kolač.

Najupečatljivije obeležje parka je krst izrađen od hrastovog drveta koje, po predanju, postoji „od vek i svet“ i predstavlja svetilište i vrstu orijentira.

Spomenik žrtvama fašističkog terora u Drugom svetskom ratu

Nalazi se na uzvišenju, u gradskom naselju Kula i podignut je 1972. godine.

Iz podnožja spomenika pruža se prelep pogled na grad i okolinu, pa je omiljeno izletište i igralište dece.

Spomenik žrtvama fašističkog terora u Drugom svetskom ratu

Tradicija i umetnost

Orkestar Bobana i Marka Markovića

Najpoznatiji i najbolji duvački orkestar ne samo Vladičinog Hana i Srbije nego i Balkana i šire, sa impresivnom karijerom i bogatom diskografijom.

Boban i Marko Marković smatraju se jednim od najboljih etno muzičara Evrope i sveta, a tradicionalna muzika u njihovom izvođenju dostigla je nivo svetski priznate umetnosti.